How to design a good central district in Amsterdam North?

Tijdens het rondetafelgesprek op Provada 2023 gaat het specifiek over de ontwikkeling van het Centrumplein in Amsterdam, het gebied tussen station Noord en het winkelcentrum. ‘Hiervoor is nu al een stedenbouwkundig plan in de maak met een inrichtingsidee voor de openbare ruimte’, vertelt Martijntje Stam, werkzaam bij de gemeente Amsterdam. ‘We hebben daar in onze stad nog niet zoveel voorbeelden van, want dit is een veel grotere ruimte dan traditioneel en ook veel groener. We zijn benieuwd of de architecten plekken kennen waar dit goed werkt: genieten van het groen maar ook het ontmoeten van elkaar.’

[–>

Mix van functies

Het gebied wordt straks namelijk gekenmerkt door publieke functies: een bioscoop, een cultuurgebouw en horeca, in combinatie met wonen en werken. ‘Dat is ook één van onze uitdagingen: hoe krijgen we die mix van functies nu in zo’n blok. Dan bedoel ik onder meer: in deze tijd met een moeilijke markt en met hoge bouwkosten. Op dit moment ligt de nadruk heel erg op wonen en daar wordt ook het meeste aan verdiend. Het is dus heel lastig om andere programma’s te laten landen, terwijl we dat wel heel graag willen. Ook vanuit de omgevingsvisie van Amsterdam moet dit een stedelijk gebied worden waarvan de helft niet-woonfunctie is, zodat je op alle momenten van de dag reuring kunt hebben.’

Mooie ontwerpopgave

Voor de openbare ruimte wordt uitgegaan van een groot groen parkachtig plein. Stam: ‘Dat is een mooie ontwerpopgave. Er is heel veel gebeurd in dit gebied de afgelopen jaren. Voormalige parkeerplaatsen zijn bijvoorbeeld al veranderd in groen. Er zijn ook al wat sportvelden, een crossbaantje en een basketbalveldje toegevoegd, dus het gebied komt meer op de kaart te staan bij de bewoners van Amsterdam-Noord.’

Herontwikkeling

Jos van Eldonk, partner bij Common Affairs is sinds 2006 supervisor van de herontwikkeling van winkelcentrum Boven ‘t Y in Buikslotermeer. ‘Dat doe ik samen met voormalig Rijksbouwmeester Floris Alkemade. Onze rol is het begeleiden en aansturen van de verschillende deelplannen in het centrumgebied van Amsterdam-Noord. Het lastige is natuurlijk dat hier ook een bestaand winkelcentrum ligt met veel versnipperd eigendom. De gronden van het centrumplein zijn van de gemeente Amsterdam. En voor het geheel moet nu een nieuw plan worden gemaakt.’

Aansluiten op het karakter

Er zijn eerder plannen geweest voor een meer compacte centrumontwikkeling met meer traditionele pleinen, en ook plannen voor een groot overdekt winkelcentrum. ‘Maar bij het aantreden van het nieuwe college van burgemeester en wethouders een paar jaar geleden, werd gezegd dat men het toch belangrijk vindt dat het aansluit op het karakter van Amsterdam-Noord. Noord heeft namelijk een heel andere dynamiek, en dat heeft ertoe geleid dat het plan wat ruiger is geworden en we niet alles gaan slopen. Een aantal gebouwen blijft nu staan.’

Bruisend hart

Het hele gebied transformeert van een monofunctioneel winkelgebied naar een echt Centrumgebied, het bruisende hart van Amsterdam-Noord. ‘We gaan er bovendien geen versteend gebied van maken, maar er komt ook groen, water en ruimte. Ook dat past heel goed bij Amsterdam-Noord. Centraal komt er een bijna parkachtige ruimte, en dat is best een lastige opgave. Want hoe maak je van zo’n groene ruimte toch een dynamische ontmoetingsplek? We hopen daar op de Provada antwoorden op te krijgen’, aldus Stam en Van Eldonk. Het Masterplan Centrum Amsterdam Noord moet nog dit jaar worden vastgesteld door de gemeenteraad van Amsterdam.

Dit artikel is gesponsord door de gemeente Amsterdam.